Pielgrzymki Menu : Wyprawa na Białoruś , Rosja , Litwa

01.11.2008 r.

Program


Organizator: Biblioteka Parafialna w Trzciance we współpracy z Biurem Podróży Novum Travel z Więcborka.

Transport: Autobus 19 + 1 miejsce, kierowca - Zbigniew Borowski ze Złotowa. Długość trasy: 3462 km

Skład osobowy:
1. Grzeszczak Bernarda - Biała
2. Hlebionek Anna - Trzcianka
3. Henszke Urszula - Trzcianka
4. Klessa Edwin - Trzcianka - pilot
5. Łazanowska Wiesława - Trzcianka
6. Łopato Walentyna - Trzcianka
7. Nowohońska Maria - Biała
8. Olęderek Przemysław - Poznań
9. Pawłowska Jadwiga - Trzcianka
10. Witkowska Jadwiga - Trzcianka - pilot
11. Żydowicz Elżbieta - Kuźnica Czarnkowska - kronikarz

Przebieg wyjazdu i zwiedzane obiekty:


03.08.2012 (piątek)

Trzcianka - Grodno

Trzcianka. Wyjazd o godz. 10.15. Odbiór paszportów z rosyjskimi wizami na obwodnicy Bydgoszczy. Postój na granicy z Białorusią 2 godz. 20 min.
Grodno. Zakwaterowanie w Grodnie w hotelu "Białoruś".


04.08.2012 (sobota)

Godno - Wasiliszki Stare - Wasiliszki Nowe - Wawierka - Lida - Nowogródek

Grodno. Spotkanie z Nazaretanką s. Nazarią Miklasz z Nowogródka - przewodniczką po Grodnie. Zwiedzanie: pomnik Elizy Orzeszkowej, dom Elizy Orzeszkowej, Cerkiew Pokrowska (1907) z pomnikiem Eufrozyny Połockiej pierwszej świętej prawosławnej (księżniczki Księstwa Połockiego, mniszki), Bazylika Katedralna pw. św. Franciszka Ksawerego (XVII w.) pierwotnie kościół jezuitów z obrazem Matki Boskiej Studenckiej, dom kultury pomyłkowo ustawiony tyłem do przodu, getto żydowskie z II wojny światowej, Stary Zamek z k. XIV w. - miejsce śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka, króla Stefana Batorego i św. Kazimierza, Nowy Zamek z 1899 r., remiza strażacka z malowidłem kobiety w mundurze strażackim z twarzą Mona Lizy, synagoga z 1899 r., cerkiew śś. Borysa i Gleba na Kołoży z poł. XII w., której fragment osunął się wraz ze skarpą w 1853 r. i został uzupełniony częścią drewnianą, cmentarz katolicki z grobem Elizy Orzeszkowej, kwaterą Sióstr Nazaretanek i wieloma polskimi historycznymi nagrobkami.
Wasiliszki Stare. Kościół pw. św. Piotra i Pawła neogotycki (1897-1903) z tablicą pamiątkową Czesława Niemena, dom rodzinny - obecnie muzeum - Czesława Niemena (Wydrzyckiego), zbieranie jabłek w ogrodzie Czesława Niemena.
Wasiliszki Nowe. Kościół pw. św. Jana Chrzciciela podominikański późnobarokowy (1769), obok kościoła pomnik Ojca Św. Jana Pawła II.
Wawierka. Cmentarz z napisem na bramie "Tu kres podróży, tu koniec bied!" z kwaterą żołnierzy AK i grobem dowódcy "Ponurym" (Jan Piwnik), poległym pod Jewłaszami w dniu 16.06.1944 r. i ekshumowanym w 1987 r. do klasztoru oo. Cystersów w Wąchocku. Kościół Przemienienia Pańskiego, spotkanie przy herbacie z s. Haliną Baturla ze Zgromadzenia Misjonarek Chrystusa Króla.
Lida. Barokowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża św. z 1770 r. obok pomnik Franciszka Skaryny - tłumacz Biblii na j. rosyjski (pocz. XVI w.). Spotkanie z Aleksandrem Siemionowem - polonijnym działaczem w Lidzie. Cmentarz katolicki z kwaterą polskich lotników (1920). Zamek książąt litewskich księcia Giedymina z lat 30-tych XIV w.
Nowogródek. Przyjazd do Nowogródka i zakwaterowanie u Sióstr Nazaretanek - spotkanie z s. Jeremią Kulikowską. Siostry Jeremia i Nazaria na zaproszenie Biblioteki Parafialnej brały udział w XXIX Tygodniu Kultury Chrześcijańskiej w Trzciance w kwietniu br.
Spacer wieczorny po Nowogródku.


05.08.2012 (niedziela)

Nowogródek - Zaosie - Kołdyczewo - Poruczyn - Horodyszcze - Karczewo - Tuchanowicze - jezioro Świteź

Nowogródek. Wyjazd do lasu na grób 11 Sióstr Nazaretanek, gdzie nad wykopanym dołem zostały rozstrzelane przez Niemców o świcie, w niedzielę w dniu 1.08.1943 r. Modlitwa i zapalenie zniczy. Udział we Mszy św. w barokowej farze pw. Przemienienia Pańskiego (1719-1723) z cudownym obrazem MB Nowogródzkiej. Msza św. w j. polskim, kazanie w j. białoruskim. W kościele tym 12 lutego 1799 r. ochrzczony został Adam Mickiewicz. W kościele znajduje się sarkofag ze szczątkami błogosławionych Sióstr Męczenniczek, które zostały w dniu 19 marca 1945 r. ekshumowane z lasu do wspólnej mogiły przed kościołem, a następnie 27.09.1991 r. do kościoła. W kościele znajduje się obraz rozstrzeliwanych sióstr, który wisiał na Bazylice św. Piotra w Watykanie podczas dokonywanej przez Jana Pawła II beatyfikacji sióstr w dniu 5.03.2000 r. Na zewnątrz kościoła umieszczono tablicę informującą, że w miejscu obecnej fary stał drewniany kościół z k. XIV w. ufundowany przez księcia Witolda, w którym w 1422 r. król Władysław Jagiełło wziął ślub z Sońką, księżną Zofią Holszańską.
Zwiedzanie muzeum Adama Mickiewicza w domu rodzinnym poety spalonym i odbudowanym w 1888 r., pomnik Adama Mickiewicza, kopiec Adama Mickiewicza (1924-1931) wysoki na 15 m i o średnicy podstawy 30 m., Góra Zamkowa z ruinami zamku z XIII w., w którym w 1252 r. książę Mendog koronował się na jedynego w dziejach króla Litwy.
Zaosie. Muzeum Adama Mickiewicza w zrekonstruowanych w 1996 r. obiektach w miejscu urodzin, pierwszych lat życia i późniejszych wizyt Adama Mickiewicza. Pień lipy pamiętający czasy narodzin Adama Mickiewicza.
Kołdyczewo. Zapalenie zniczy pod pomnikiem ofiar niemieckiego obozu śmierci (1942-44). Komendantem obozu był Niemiec Fritz Jorn, natomiast cała pozostała obsada obozu śmierci składała się z Białorusinów służących w formacjach niemieckich.
Poruczyn. Wymarła duża wioska niedaleko Świtezi, gdzie żyją nieliczni starzy mieszkańcy i gdzie p. Jadwiga Witkowska odwiedziła samotnie żyjącego 90-cio letniego wujka.
Horodyszcze. Kościół pw. Różańca NMP (1640) z tablicą ufundowaną przez Edwarda Dubrawskiego z Trzcianki zawierającą wykaz mieszkańców z Horodyszcza zamordowanych w obozie zagłady w Kołdyczewie.
Karczewo. Kamień Filaretów w leśnym wąwozie. Głaz narzutowy o wym. 4x3x1,9 m, przy którym Adam Mickiewicz spotykał się z Tomaszem Zanem i innymi członkami tajnego stowarzyszenia Filaretów.
Tuchanowicze. Park w Tuchanowiczach i cztery zrośnięte ze sobą 200. letnie lipy, pozostałość po lipach, które stały w kręgu wokół altany, w której Adam Mickiewicz spotykał się z Marylą Wereszczakówną.
Świteź. Jezioro o pow. 2,24 km2 i maksymalnej głębokości 15 m i wymiarach 1,7x1,6 km. Kąpiel w jeziorze oraz wypłynięcie łódką na środek jeziora.


06.08.2012 (poniedziałek)

Nowogródek - Hruszówka - Nieśwież - Mir - Połoneczka - Iszkołdź - Nowogródek

Hruszówka. Zespół dworski Reytanów, miejsce narodzin i śmierci (w "murowance") Tadeusza Reytana (1741-1780), słynnego z protestu przeciwko rozbiorowi Polski na sejmie warszawskim w 1773 r. W opłakanym stanie dwór z k. XIX w. zbudowany został na podmurówce starego dworu, w którym urodził się Tadeusz Reytan.
Zdewastowana gotycka kaplica grobowa Reytanów z tablicą pamiątkową ku czci Tadeusza Reytana w j. polskim i białoruskim.
Nieśwież. Kościół pw. Bożego Ciała, pojezuicki, fundacji księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła - "Sierotki" (1584-93). Kaznodzieją i spowiednikiem w latach 1622-24 w tym kościele był jezuita św. Andrzej Bobola. W krypcie grobowej pod kościołem znajdują się brzozowe trumny ze szczątkami 102 członków rodu Radziwiłłów, m. in. Mikołaja Krzysztofa "Sierotki", Michała Kazimierza "Rybeńko" i Karola Stanisława "Panie Kochanku".
Zespół zamkowo-pałacowy, dawna rezydencja Radziwiłłów (budowę zaczęto w 1583 r.). Po II wojnie światowej w pałacu był szpital, a następnie sanatorium. Po wielkich zniszczeniach został odnowiony z dotacji europejskich i udostępniony do zwiedzania. Brak polskich opisów, są tylko białoruskie i angielskie!
Spotkanie z bratem i bratową p. Jadwigi Pawłowskiej, którzy mieszkają w pobliżu Nieświeża.
Mir. Zespół zamkowo-pałacowy (1506-1510) wraz z zespołem parkowym o pow. 25 ha (XVII w.), była posiadłość Radziwiłłów oraz książąt Światopełk-Mirskich. Kaplica grobowa (1904) z ogromną mozaikową ikoną Chrystusa Pantokratora.
Synagoga (1896) i szkoła rabinowska.
Połoneczka. Późnoklasycystyczny pałac (XIX w.) zbudowany przez księcia Konstantego Radziwiłła z bogatą kolekcję dzieł sztuki, malarstwa i cenną biblioteką. Kilkakrotnie dewastowany, po II wojnie światowej siedziba szkoły z internatem. Obecnie opuszczony i zdemolowany.
Kościół pw. św. Jerzego (XVIII w., w 1897 r. przebudowany do obecnego kształtu), drewniany, odnowiony m. in. dzięki pomocy Radziwiłłów z USA.
Spotkanie z księdzem zastępującym proboszcza, który wyjechał do Polski.
Iszkołdź. Najstarszy kościół na Białorusi, gotycki, pw. Trójcy Przenajświętszej. Zamieniony na zbór kalwiński, następnie na cerkiew, a w 1969 r. przez władze komunistyczne zamknięty.
Spotkanie z Marią Rybałtowską i przejmujące wspomnienia o walkach w obronie kościoła. Ponownie czynny od 1991 r.


07.08.2012 (wtorek)

Nowogródek - Raków - Kuropaty - Krasnyj Bor (Rosja)

Raków. Msza św. w przeddzień odpustu w kościele pw. MB Różańcowej i św. Dominika (pocz. XIX w.) ze słynnym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem w srebrnych sukienkach i koronie. W czasach komunistycznych zdewastowany i zamieniony na magazyn zboża i sprzętu rolniczego. Oddany w 1995 r. Duża pomoc w odnawianiu kościoła ze strony mieszkańców Trzcianki, byłych mieszkańców Rakowa.
Cmentarz katolicki z kaplicą pw. św. Anny, w której odbywały się nabożeństwa, gdy kościół był zamknięty. Cudowne źródełko, z którego woda, wg wierzeń, po obmyciu leczy oczy. Cmentarz prawosławny, cerkiew Przemienienia Pańskiego (1730-93) cmentarz żydowski (XVIII-XX).
Spotkanie na plebanii z ks. Dymitrem Baryłą i poczęstunek chłodnikiem, kawą i ciastkami. Ks. Dymitr był w Trzciance na odpuście 24 czerwca br.
Spotkanie p. Elżbiety Żydowicz ze swoimi krewnymi w Buzunach koło Rakowa, p. Bernardy Grzeszczak z krewnymi z Rakowa oraz p. Anny Hlebionek z krewnymi w Mińsku.
Kuropaty. Uroczysko na obrzeżach Mińska - jedno z ośmiu miejsc na terenie Mińska masowych egzekucji dokonanych przez NKWD. Ilość ofiar przez władze jest utajniona. Wg różnych źródeł waha się od kilkudziesięciu tysięcy do ponad ćwierć miliona.
Przejazd przez granicę białorusko-rosyjską bez żadnej kontroli.

Krasnyj Bor (Rosja). Zakwaterowanie w bardzo zniszczonym ośrodku wypoczynkowym "Krasnyj Bor" pod Smoleńskiem.
Wspólna kolacja przy świecach (awaria sieci).


08.08.2012 (środa)

Krasnyj Bor - Katyń - Smoleńsk - Witebsk

Katyń. Różaniec oraz znicze przy ołtarzu polowym w Katyniu. Obejście terenu z masowymi mogiłami i tablicami pomordowanych.
Pisemną decyzją Stalina, Woroszyłowa, Mołotowa, Mikojana, Kalinina i Kaganowicza z dnia 5 marca 1940 r. rozstrzelanych zostało 14736 polskich jeńców wojennych, z tego 4400 w Katyniu. Do 19.04.1990 r., gdy rosyjskie władze oficjalnie uznały odpowiedzialność sowietów za tę zbrodnię, ZSRR głosił, że tego czynu dopuścili się Niemcy. Również władze polskie, cała elita kulturalna Polski, szkolne programy, encyklopedie brały w tym kłamstwie udział. Jeszcze dzisiaj na trawiastym kopcu przed wejściem na cmentarzysko znajduje się tablica informująca, że zbrodni dokonali w maju 1943 r. faszyści na ponad 500 jeńcach sowieckich, a na tej tablicy - żywe kwiaty! W pobliskim muzeum nie ma żadnych polskich objaśnień (są tylko rosyjskie i angielskie), a wystawione eksponaty tylko częściowo dotyczą polskich ofiar. Obok wybudowano drugie muzeum płatne, w którym do woli można się napatrzyć na komunistyczne symbole i portrety przywódców sowieckich. Od strony szosy wybudowano nowo oddaną cerkiew, jakby w masowych grobach nie byli głównie Polacy, tylko Rosjanie.
Smoleńsk. Zapalenie zniczy na miejscu tragedii polskiego samolotu z prezydentem Lechem Kaczyńskim na czele, wokół której jest tyle krętactwa co wokół Katynia. Przejście wydeptaną ścieżką pod pas startowy lotniska wojskowego (brak jakiegokolwiek ogrodzenia lotniska).
Zwiedzanie Smoleńska z samochodu: Kreml, Twierdza Smoleńska. Zwiedzenie Soboru Uspieńskiego.
Odśpiewanie "Sto lat" młodej parze na schodach soboru.
Kontrola paszportowa i wizowa na szosie koło Smoleńska.
Przejazd granicy rosyjsko-białoruskiej bez kontroli.
Witebsk. Przyjazd do Witebska i zakwaterowanie w hotelu "Witebsk".
Spacer wieczorny po Witebsku.


09.08.2012 (czwartek)

Witebsk - Połock - Głębokie - Dryświaty - Wilno

Witebsk. Zwiedzanie centrum Witebska oraz zakupy.
Połock. Sobór św. Zofii, Kamień Borysa z krzyżem i napisem wyciętym w I poł. XII w. Widok z samochodu na kolegium i klasztor jezuitów z poł. XVIII w. Pierwszym rektorem kolegium był ks. Piotr Skarga. Drewniany dom Piotra I (1692), w którym car mieszkał przez jeden miesiąc w 1705 r (wymaga remontu).
Głębokie. Zakupy i spotkanie p. Elżbiety Żydowicz z siostrą zakonną rodem z Kuźnicy Czarnkowskiej - Danuta Janczewska, była Matką Generalną Zgromadzenia Franciszkanek Rodziny Maryi, pracowała w Brazylii, w Warszawie, a obecnie na Białorusi.
Dryświaty. Msza św. sprawowana przez ks. Czesława Hałgasa MS, w drewnianym kościele pw. śś. Piotra i Pawła (1929). Ks. Czesław pracował w Trzciance jako wikariusz od 1979 r. oraz jako proboszcz w latach 1980 - 1985. Posiłek na plebanii i rozmowy z ks. Czesławem i p. Leokadią - gosposią ks. Józefa Błażeja podczas pracy ks. Józefa w Dryświatach.
Po drugiej stronie granicznego z Litwą jeziora widoczna jest wygaszana litewska elektrownia atomowa.
Przejazd do Litwy. Postój na granicy około 1,5 godziny.

Wilno. Przyjazd do hotelu "Ecotel Vilnius".


10.08.2012 (piątek)

Wilno - Troki - Wilno

Wilno. Katedra św. Stanisława (na szczycie figura św. Heleny z krzyżem), w 1931 r. odkryto w podziemiach kryptę z trumnami Aleksandra Jagiellończyka, Elżbiety Habsburżanki, Barbary Radziwiłłówny, wcześniej puszkę z sercem Władysława IV. Dawny Pałac Biskupi obecnie siedziba prezydenta Litwy. Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej. Uniwersytet Wileński im. Stefana Batorego. Dom, z którego A. Mickiewicz wyjechał na zesłanie do Rosji w 1824 r. Kościół św. Kazimierza, w którym w latach 1624-630 kaznodzieją i spowiednikiem był św. Andrzej Bobola. Ostra Brama (Msza św.). Cerkiew św. Ducha (relikwie 3 prawosławnych męczenników: Jana, Antoniusza i Eustachego). Cela Konrada - więzienie A. Mickiewicza w byłym klasztorze prawosławnym. Kościół Dominikanów pw. św. Ducha, gdzie był umieszczony obraz Jezu Ufam Tobie. Kościół św. Trójcy, gdzie w 2005 r. umieszczono obraz Jezu Ufam Tobie.
Troki. Zamek obronny (XIV-XV w.). Pałac Tyszkiewiczów na Zatroczu, w którym mieszkała Ordonówna. Degustacja kibina (pieróg)- tradycyjna potrawa Karaimów sprowadzonych w XIV w. z Krymu na Litwę.
Wilno. Wzgórze Trzech Krzyży. Widok z góry na Wilno.
Wieczorny spacer po mieście.


11.08.2012 (sobota)
Wilno - Iława - Trzcianka.

Iława. Postój na kawę u siostry p. Jadwigi Witkowskiej - Anna Nowicka.
Trzcianka. Przyjazd do Trzcianki około 22.30.